ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΙΧΝΗΛΑΤΗΣ

Η Εθνική μας Κυνηγετική Φυλή

Αθήνα, 10/3/2003

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Είναι απαραίτητο και αναπόφευκτο να αναφέρουμε δύο λόγια γι' αυτόν τον αρχέγονο σκύλο που με τα δυνατό κυνηγετικά χαρακτηριστικά του και τον ισχυρό χαρακτήρα του, έφτασε στις μέρες μας από τους προ­γόνους  μας, όπως μας εξιστορεί ο ιστορικός Ξενοφών στο έργο του «Κυνηγετικός».

'Όπως αναφέρει ο αρχαίος ιστορικός φιλόσοφος, κυνηγός και κυνοτρόφο ο ίδιος, που έζησε το 430 έως το 350 π.Χ., ο Ελληνικός Ιχνηλάτης, κατάγεται από τους καταδιωκτικούς σκύλους της Αρχαίας Ελλάδας, όπως αναπαρίσταται σε τοιχογραφίες των Ανακτόρων της Τίρυνθας, «Αναχώρηση για κυνήγι», «Κυνήγι Αγριόχοιρου», που έγιναν πριν από 3.500 χρόνια.

Απ' αυτούς τους λαγωνικούς σκύλους, προήλθαν οι καταδιωκτικοί σκύλοι ή λαγοθήρες της εποχής του Ξενοφώντα. Γράφει λοιπόν, ο Ξενο­φών, ότι στην Αρχαία Ελλάδα, οι διάφορες πόλεις - κράτη, εκτρέφανε η κάθε μία τη δική της Κυνηγετική φυλή. Κυριότερες ήταν: της Λακωνίας, της Αργολίδας, της Κρήτης και άλλες. Από εκείνους τους διώκτες - σκύλους, έφθασαν σε μας δύο αξιόλογα κυνηγετικά σκυλιά. Ο Ελληνικός Ιχνηλάτης και το Κρητικό Λαγόσκυλο.

Ο Κρητικός, είναι ίσως τ:ο αρχαιότερο κυνηγετικό σκυλί της Ευρώπης που κουβαλάει ιστορία μεγαλύτερη των 4.000 χρόνων και συνδέε­ται με την ίδια την ιστορία του Νησιού της Κρήτης.

Ο Ελληνικός Ιχνηλάτης, σκύλος δυνατός , μεσαίου μεγέθους, μαύρου-κοκκινωπού χρώματος

που έζησε και ζει για χιλιάδες χρόνια στα πετρώδη βουνά και στους κάμπους της χώρα μας, γι' αυτό δικαιολογούνται τα μικρά ελαττώματα του ατίθασου χαρακτήρα του.

Είναι ζώο έξυπνο, αρκετά ζωηρό, θα έλεγα σκληρό, αν χρειασθεί, με σταθερή και ισχυρή ιδιοσυγκρασία, λίγο ξεροκέφαλος και περήφανος με δυνατά σταθεροποιημένα σωματικά και κυνηγετικά προσόντα. Με λίγα έξοδα μεγαλώνει και ωριμάζει κυνηγετικά, χωρίς πολύ φροντίδα, έτοιμος να κυνηγά όλη μέρα, με μικρή ποσότητα τροφής, στα πολύ δύσκολα πετρώδη και γεμάτα αγκάθια βουνά μας, χωρίς να επηρεάζεται η απόδοσή του.

Αυτό γνωρίζουν πολύ καλά οι Έλληνες κυνηγοί, γι' αυτό σήμερα, κάνουν μεγάλη προσπάθεια, διάσωσης και βελτίωσης αυτής της κυ­νηγετικής φυλής, από αρκετούς κυνηγούς, που πραγματικά, τον εμπιστεύονται και αναγνωρίζουν τα μεγάλα του προτερήματα

Ο Ελληνικός Ιχνηλάτης, παρά τις δυσκολίες, ήταν και είναι ο πιο διαδεδομένος κυνηγετικός σκύλος σε όλη την Ελλάδα.

Με τη Ρωμαϊκή Κατοχή του Ελληνικού χώρου το 150 περίπου π.Χ. επα­κολούθησε η παρακμή των Ελληνικών Πόλεων (Κράτη) που συνεχίσθηκε επί Βυζαντίου και μετά από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Οι Ελληνικές Πόλεις - Κράτη, όπως ήταν φυσικό, έπεσαν σε παρακμή. Έτσι και ο Ελληνικός Ιχνηλάτης, τις ακολούθησε, εκτός από τις απομονωμένες ορεινές περιοχές, όπου συνεχίζουν να τον εκτρέφουν λόγω ανάγκης.

Κατά την Ρωμαϊκή περίοδο, πολλά Ελληνικά σκυλιά_ μεταφέρθηκαν στην Ευρώπη, όπου καλλιεργήθηκαν και προσαρμόσθηκαν στις νέες συνθήκες, τα οποία μοιάζουν αρκετά με τον Ελληνικό Ιχνηλάτη, ειδικά στο χρώμα ΄΄ Μαύρο - Κοκκινωπό ΄΄

ΕΡΓΑΣΙΑ: (Ε.Φ.Υ.Π.)

Ο Ελληνικός Ιχνηλάτης, είναι γέννημα αυτού του τόπου, κομμάτι της Ελληνικής ιστορίας και του λαού του, ένας από τους καλλίτερους ιχνηλάτες - διώκτες, που έχει προσαρμοσθεί πλήρως στα δύσκολα βουνά της χώρας του, τόσο, όσο κανένα άλλο κυνηγόσκυλο, να μην μπορεί να τον συναγωνιστεί στην αντοχή και στην ευκολία που ψάχνει και κινείται στα πετρώδη εδάφη. Μπορεί να κυνηγά εξαιρετικά τόσο μόνος του, όσο κατά ζεύγη ή και σε αγέλη, αρκεί να έχει μάθει από, μικρός στο ομαδικό κυνήγι. Προικισμένος με πολλές ικανότητες, σε συνδυασμό με το σκληρό του ταμπεραμέντο, τον κάνει έναν φοβερό και ικανό κυνηγό, για όλη την ημέρα, ανεξαρτήτως καιρού.

Δικαίως οι Έλληνες Κυνηγοί υπερηφανεύονται, λέγοντας ότι είναι ιχνηλάτης - διώκτης «παντός θηράματος, παντός καιρού, παντός βουνού»,

Έχει έμφυτο και πολύ πρόωρα ανεπτυγμένο το πάθος για το κυνήγι, το οποίο εκδηλώνει πολύ νωρίς. Για το λόγο αυτό, δεν χρειάζεται βιασύνη στην εκπαίδευση, για να αποφεύγονται ανεπανόρθωτα λάθη.

Ένας άξιος Ελληνικός Ιχνηλάτης, που κληρονόμησε και καλλιέργησε τα προσόντα της φυλής του, καλά γυμνασμένος και προπονημένος, πρέπει να κατέχει και να βελτιώνει χρόνο με το χρόνο τρεις βασι­κές ιδιότητες: α) πρώτον: Σωστή και γρήγορη ιχνηλασία, β) Δεύ­τερον: έξυπνο και «βροντερό» ξεφώλιασμα. γ) Και τρίτον: ατελείωτη δίωξη, εξοντωτική για το θήραμα.

Όταν αφεθεί ελεύθερος στον κυνηγότοπο, αρχίζει αμέσως κινούμενος γρήγορα την έρευνα νωπού ίχνους με την μύτη στο έδαφος, κάνοντας κύκλους, για να καλύπτει τον χώρο, καλύτερα και σίγουρα. Όταν βρει ίχνη, σταματά για λίγο να τα μελετήσει, για να αναγνωρίσει

αν είναι νωπά (φρέσκα - πρωινά) ή παλαιότερα (της νύχτας).

Αν τα ίχνη είναι πρωινά, κουνάει έντονα την ουρά και βγάζει δύο τρεις χαρούμενες φωνές, (άλλοτε ναι, άλλοτε όχι) που δηλώνουν ότι ανακάλυψε φρέσκο ίχνος (ντορό). Αμέσως μετά προσπαθεί με πάθος να ακολουθήσει αυτά τα ίχνη, χωρίς να ,τα χάσει, προσπαθώντας να φτάσει γρήγορα στο μέρος που έχει κρυφτεί ο λαγός. Όταν νοιώθει ότι είναι σίγουρος, ότι ακολουθεί σωστά τα ίχνη του λαγού, ξαναβάζει λίγες φωνές ή όχι, που πολλές φορές αλλάζουν, γίνονται χαρούμενες, κοφτές ή γκρινιάρικες, οπότε ο κυνηγός, αντιλαμβάνεται ότι πρέπει γρήγορα να βρεθεί στην κατάλληλη θέ­ση. Άλλες φορές όταν το μέρος του επιτρέπει, ο άξιος σκύλος, αφού ξεχωρίσει τα ίχνη, τα ακολουθεί πολύ γρήγορα με την μύτη στο έδαφος, φθάνοντας στο σημείο που κρύβεται ο λαγός, με αποτέλεσμα το θήραμα να φεύγει, πριν προφτάσουν οι κυνηγοί να πιάσουν θέση. Η ταχύτητα της έρευνας πρέπει να συνοδεύεται με την καλή συνεργασία σκύλου και αφεντικού, σε συνδυασμό με την μεγάλη αντίληψη του ζώου, διαφορετικά δεν θα υπάρξει το θετικό αποτέλεσμα.

Ο λαγός ιδιαίτερα, κάνει πάρα πολλά. κόλπα όλη τη νύχτα και ει­δικά το πρωί, για να καταλήξει στην κατάλληλη θέση, που θα κρυφτεί. Εδώ είναι που ο Ελληνικός Ιχνηλάτης, φανερώνεί την μεγάλη του αξία, σταματά και μελετά τα ίχνη με πείσμα, συνεχί­ζοντας την ιχνηλασία με τη μύτη στο έδαφος προσεκτικά, κουνώντας έντονα και νευρικά την ουρά, προς αποφυγήν του λάθους. Όσο πιο έμπειρος είναι ο σκύλος, δεν γελιέται εύκολα από τα κόλπα του λαγού. Και χωρίς να καθυστερεί, ξεχωρίζει τα σωστά ίχνη ψάχνοντας σταθερά με σιγουριά, χρησιμοποιώντας το μυαλό και την εμπειρία του πλησιάζει το σημείο που κρύβεται ο λαγός.

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι ορισμένα ζώα παρουσιάζουν διάφορα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όταν πλησιάζουν τη θέση που κρύβεται ο λαγός. Π.χ. Αλλαγή στην φωνή ή τρέμουλο στο σώμα, χωρίς φωνή ή σηκώνουν την τρίχα στη ράχη, ή ορθώνοντας την ουρά, και τεντώνοντας το κεφάλι μπροστά με όλες τις αισθήσεις τεντωμένες.

Επίσης πρέπει να αναφέρουμε ότι υπάρχουν Ελληνικοί Ιχνηλάτες που βάζουν περισσότερες φωνές κατά την διάρκεια της ιχνηλασίας και άλλοι οι οποίοι δεν βγάζουν φωνές, έως ότου ξεφωλιάσουν το λαγό και μόνο στη δίωξη αρχίζουν να φωνάζουν ρυθμικά.

Στο ξεφώλιασμα του λαγού, γίνεται άγριος, ορμάει με μεγάλη επιθετικότητα και ταχύτητα, βγάζοντας δυνατές φωνές, σαν να πνίγεται. Στη συνέχεια τον διώκει καλπάζοντας με τις ώρες ώστε να τον αναγκάσει να επιστρέψει στο σημείο που έφυγε, αυτό γνω­ρίζουν οι κυνηγοί και τον περιμένουν με ένταση που θα ξαναγυρίσει να για μπλέξει τα ίχνη του, όπως χαρακτηριστικά λένε.

Θέλοντας να συμπυκνώσουμε όλα αυτά τα στάδια, της έρευνας, της ιχνηλασίας, της φωνής ή όχι, του ξεφωλιάσματος και της δίωξης της Ελληνικού Ιχνηλάτη, θα τα χωρίζαμε σε πέντε φάσεις. Δεν βάζουμε τον χρόνο διότι αυτός, διαφέρει ανάλογα το έδαφος (κάμπος ή βουνό, βραχώδη ή ομαλά εδάφη) την ηλικία του Ιχνηλάτη και την εμπειρία του. Ένας άξιος όμως έμπειρος Ελληνικός Ιχνηλάτης μπορεί και σε 15 λεπτά να ξεφωλιόσει ένα λαγό, μπορεί όμως και να χρειασθεί μία ώρα και πάνω, αν ο λαγός, έχει χρησιμοποιήσει όλα τα κόλπα που τον έμαθε η φύση του.

Οι πέντε φάσεις λοιπόν, είναι οι εξής:

α)ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ: Ο Ιχνηλάτης, αφού αφεθεί ελεύθερος στον κυνηγό­τοπο, αρχίζει έξυπνα να κινείται κυκλικά με πάθος, γρήγορα με την μύτη στο έδαφος, και εφ' όσον ανακαλύψει φρέσκα ίχνη, τα μελετά, άλλοτε βγάζοντας μία - δύο φωνές, άλλοτε όχι, κουνώντας έντονα την ουρά, αρχίζει την ιχνηλασία.

β)ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ:

Κατά την οποία ο Ιχνηλάτης έχοντας ξεκαθαρίσει τα φρέσκα πρωινά ίχνη, αρχίζει να δείχνει πιο νευρικός και με περισσότερο πάθος, βγάζοντας μία - δύο φωνές ή όχι, να τα ακολουθεί με πολύ προσοχή και μελέτη, προσπαθώντας να ανακα­λύψει την κατεύθυνση που έχει ακολουθήσει ο λαγός για να κρυφτεί.

γ)ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΗ:

Στο σημείο που μπορεί να βρεθεί ο σκύλος, όπου ο λαγός έχει κάνει τα γνωστά του κόλπα (λαβύρινθος). Εδώ χρειάζεται πείσμα, μεγάλη προσοχή και εμπειρία από το ζώο με την μύτη κολλημένη στο έδαφος για να ξαναβρεί το σωστό δρόμο που ακολουθεί για την κρυψώνα του λαγού.

δ)ΤΕΤΑΡΤΗ ΦΑΣΗ: Ο Ιχνηλάτης συνεχίζει την ιχνηλασία, αφού έχει σιγουρευτεί και χαρούμενα-κοφτά βάζει ή όχι δύο - τρεις φωνές και αρχίζει να παρουσιάζει μία γενική ανησυχία που δηλώνει ότι πλησιάζει στο θήραμα. Μπορεί να υπάρχουν διάφορες αντιδράσεις, ανάλογα με το ζώο, την εμπειρία του, την ιδιοσυγκρασία του, το έδαφος, όπως αναφέραμε πιο πάνω. Παρακολου­θεί τα πάντα γύρω του. Τον παραμικρό θόρυβο, την κάθε κίνηση, έχοντας όλες του τις αισθήσεις σε ύψιστο βαθμό ετοιμότητας, φοβούμενος, μην ο λαγός του φύγει στα κρυφά (του σούρει) και δεν τον αντιληφθεί, κάτι που πολλές φορές συμβαίνει.

ε)ΠΕΜΠΤΗ ΦΑΣΗ:

Βρισκόμαστε στην τελευταία φάση όπου ο Ελληνικός Ιχνηλάτης, ανάλογα την ηλικία του, την εμπειρία του, συμπεριφέρεται, ή προσπαθεί να πιάσει τον λαγό στην κρυψώνα του πονηρά, ή με δυνατές φωνές, άλλοτε λίγο περίεργες ή τραβηγμέ­νες, σαν να πνίγεται, ορμάει στον λαγό με πάθος.

Ακολουθεί η δίωξη, η οποία πρέπει να είναι σταθερή, με πολλές συνεχόμενες φωνές στην αρχή, μετά συνεχίζει με μελωδικές φωνές όσο τον νοιώθει κοντά του και αραιές αν έχει απομακρυνθεί ο λαγός.

Δεν πρέπει να τον αφήσει μέχρι να τον αναγκάσει να ξαναγυρίσει πάλι στο σημείο όπου έφυγε. Βέβαια, αν ο λαγός είναι πολύ έμπει­ρος, ή φροντίζει να περάσει μέσα από άλλα ζώα ή να πατήσει στο νερό ή  κάνοντας μεγάλα άλματα να ακολουθήσει δύσκολα και πετρώ­δη σημεία για να τον χάσει ο σκύλος. Στο σημείο αυτό, ο έμπει­ρος ιχνηλάτης, πρέπει να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να ξεσηκώ­σει ξανά τον λαγό, για να τον αναγκάσει να περάσει από τα καρτέ­ρια. Για να έχουμε αυτό το θετικό αποτέλεσμα, χρειάζεται εντατι­κή εκπαίδευση, απαιτείται χρόνος, άρτια συνεργασία και αγάπη κυναγωγού και σκύλου.

Θα ήταν μεγάλη παράλειψη, αν δεν αναφέραμε ότι ο ιχνηλάτης αυτός επιστρέφει πάντα. Πολύ δύσκολα χάνεται, εκτός εάν του συμβεί κά­τι. Από πολύ μικρή ηλικία, προσανατολίζεται πολύ καλό και αυτό τον βοηθά να επιστρέφει, σίγουρα στο μέρος που ξεκίνησε το πρωί έστω και αν περάσουν πολλές ώρες. Αυτό συμβαίνει σχεδόν πάντα διότι το ένστικτο προσανατολισμού αυτού του λαγόσκυλου, όπως και των άλλων σκύλων εν γένει, είναι καταπληκτικό. Υπήρξαν περιπτώσεις σκύλων που εγκαταλειφθηκαν από οδηγούς σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τον τόπο τους και όμως αυτό επέστρεψαν ύστερα από ημέρες ή εβδομάδες και μήνες ακόμη στο σπίτι τους.

Τελειώνοντας πρέπει να αναφέρουμε ότι ο Ελληνικός ιχνηλάτης, κυνη­γά όλα τα τριχωτά θηράματα, εφ’ όσον εκπαιδευθεί. Είναι όμως αρκετό έξυπνος, ώστε μεγαλώνοντας και με την εμπειρία, να κυνηγό μόνο το θήραμα που ενδιαφέρει το αφεντικό του και να του αρκεί ένα απλό «μπράβο» χωρίς πολλά περιττά χάδια.

Θεωρούμε τους εαυτούς μας τυχερούς που κυνηγάμε με τέτοιους άξιους σκύλους που όποιος έτυχε σε βουνό ή κάμπο να διώκουν δύο ή τρεις Ελληνικοί Ιχνηλάτες, θα μείνουν οι φωνές για πάντα στο μυαλό του, σαν αξέχαστες μελωδίες.

Ο.Φ.Ε.Ι.

(πρώτη δημοσίευση Αύγοστος 2004 www.kinigotopos.gr)