Phylum: Chordata
Subphylum: Vertebrata
Class: Mammalia
Order: Carnivora
Family: Canidae
Τα σκυλιά ανήκουν
στην οικογένεια των κυνοειδών, η οποία περιλαμβάνει 14 γένη και 34 είδη, μεταξύ
των άλλων, τα πλέων διαδεδομένα όπως, την αλεπού, το τσακάλι και τον λύκο. Τα
κυνοειδή είναι πιθανώς μια πρώιμη παραφυάδα των κυνόμορφων που περιλαμβάνουν τα
διάφορα, προκύωνα, αρκτοειδή, φωκαιωειδή
κλπ.
Η
πλέων πιθανή εκδοχή καταγωγής του σκύλου, είναι να προέρχεται από τον γκρίζο
λύκο, ο οποίος και να παρουσιάζεται κοντά στον άνθρωπο πριν από 10.000 έως
15.000 χρόνια. Επιστημονικά ευρήματα στο Αίνταχο των Ηνωμένων πολιτειών μας δείχνουν
ότι, στην σημερινή μορφή του ο σκύλος υπάρχει εδώ και 10.500 χρόνια. Ακόμη
απεικονίσεις των αρχαίων Βαβυλωνίων απεικονίζουν σκυλιά, γύρω στο 2200
Π.Χ.
Τα
πρώιμα αυτά μέσου μεγέθους κυνοειδή, είναι περισσότερο παμφάγα απ’ ότι
σαρκοφάγα, τρέφονται με διάφορα ασπόνδυλα, φυτά και ψοφίμια, καθώς επίσης και διάφορα
θήραμα που σκοτώνουν. Είναι προσαρμοσμένα να έχουν μεγαλύτερη αντοχή απ' ότι
ταχύτητα, και πιάνουν τα θήραμα μετά από καταδίωξη και αφού πρώτα τα έχουν
εξαντλήσει. Οι θανάτωση της λείας τους γίνονταν, όταν επρόκειτο για μικρά ζώα,
με την ακινητοποίηση τους από των αυχένα ή των λαιμό και με βίαιο κούνημα, το
οποίο εξάρθρωνε τον λαιμό του θηράματος. Τα μεγαλύτερα θηράματα τα ακινητοποιήσουν
δαγκώνοντας τα στο μέρος της κοιλίας, με συνέπεια το ξεκοίλιασα και το θάνατο
τους.
Η
αίσθηση της όσφρησης και της ακοής στα πρώιμα αυτά κυνοειδή ήταν απαραίτητη και
αρκετά ανεπτυγμένη, σε αντίθεση με την λιγότερο αναπτυγμένη όραση τους. Τα
πρώιμα αυτά κυνοειδή θέλοντας να αναπτύξουν τις αισθήσεις που αναφέραμε, προσαρμόστηκαν
και μορφολογικά αναπτύσσοντας, βαθύ θώρακα, που τους εξασφάλιζε την αντοχή και
μακρύ ρύγχος, για οξύτερη όσφρηση. Τα πόδια τους είναι σχετικά μακριά και έχουν
συνήθως πέντε δάκτυλα στα μπροστινά πόδια και τέσσερα στα πίσω, οπλισμένα με δυνατά
νύχια τα οποία όμως σε αντίθεση με τα αιλουροειδή, δεν είναι επισπώμενα
(συσταλτά νύχια). Το κρανίο τους είναι επιμήκη και φέρουν μια πλήρη
οδοντοστοιχία, με χαρακτηριστικούς τους μεγάλους κυνόδοντες.
Από
πολύ παλιά το κυνήγι σε αγέλες, τους επέτρεπε να συλλαμβάνουν είδη πολύ
μεγαλύτερα από αυτά. Έτσι αρκετά είδη κυνοειδών δημιούργησαν αγέλες με ακριβή κοινωνικές
ιεραρχίες και συστήματα ζευγαρώματος. Η κοινωνική δομή των αγελών των λύκων, βοήθησε
πολύ στο να αποδεχθεί ο λύκος τον άνθρωπο ως κύριο του. Οι αγέλες αυτές ηγούνται
από το κυρίαρχο ζευγάρι, στο οποίο τα υπόλοιπα μέλη οφείλουν τυφλή υποταγή. Έτσι
και λόγο αυτής της συμπεριφοράς τους, οι λύκοι αποδέχθηκαν σχετικά εύκολα τον άνθρωπο
ως ηγέτη τους, μια και μαζί του και βοηθώντας τον στο κυνήγι, αλλά και στις
διάφορες άλλες δραστηριότητες του, εξασφάλιζαν την απαιτούμενη τροφή για την
διαβίωση τους.
Δεν
είμαστε βεβαία σε θέση να γνωρίζουμε πότε και πώς ξεκίνησε αυτή η σχέση και εξημέρωση του λύκου από των
άνθρωπο, το βέβαιο όμως είναι ότι από την σχέση αυτή ωφελήθηκαν και οι δύο. Σε
αντίθεση με τους μακρινούς εξαδέλφους τους, από τους οποίους πολλά είδη έχουν πλέων
αποδεκατιστεί, τα εξημερωμένα εδώ και χιλιάδες χρόνια σκυλιά έχουν γίνει
χρήσιμα για τον άνθρωπο, από τον οποίον χρησιμοποιούνται ως ζώα μεταφορά,
φύλαξης, προστασία και συντροφικότητα. Αλλά διατηρώντας και συγχρόνως αναβαθμίζοντας
τα πρωτογενή αυτά ένστικτα και αισθήσεις τους, ο άνθρωπος τους χρησιμοποίησε
και συνεχίζει με επιτυχία να τους χρησιμοποιεί στο κυνήγι, γνωρίζοντας τις κληρονομικές
καταβολές τους από τους μεγαλύτερους κυνηγούς της φύσης.
(πρώτη δημοσίευση Ιούλιος 2004 www.kinigotopos.gr)
